Philips is 2012 relatief goed begonnen. Maar het Eindhovense bedrijf is nog lang niet uit de zorgen. De dreiging komt uit het Oosten.

De resultaten van technologieconcern Philips over het eerste kwartaal zijn bemoedigend. De tak voor medische apparatuur presteerde sterk: de operationele inkomsten groeiden met bijna 27 procent vergeleken met het eerste kwartaal van 2011. Vooral de toename in orders is hoopgevend.

Ook de lichtdivisie toonde herstel. De neergaande trend van de afgelopen zeven kwartalen is een halt toegeroepen. De omzet uit LED-lampen, die was ingezakt door de malaise in de bouw, groeide met 22 procent vergeleken met een jaar eerder.

Toch niet recessieproof

Ondanks de goede cijfers, is Philips nog niet uit de zorgen. Topman Frans van Houten hield zich maandag op de vlakte over de rest van het jaar. “We blijven voorzichtig gezien de onzekerheden in Europa, vooral in de gezondheidssector en de bouw.” En dat terwijl Philips het afgelopen decennium grondig verbouwd is om het bedrijf recessieproof te maken.

In 2006 werd de chipdivisie, het huidige NXP, afgestoten. Sinds de herindeling van het bedrijf in 2008 zijn er nog drie poten over: licht, medisch en consumentenapparatuur. De eerste twee zouden minder gevoelig zijn voor de conjunctuur, maar dat bleek tegen te vallen.

Dreiging uit het Oosten

Nu heeft de lichtdivisie te maken met concurrentie uit het Oosten. LED-lampjes zijn namelijk een massaproduct geworden. Dat houdt in dat iedereen in staat is om hetzelfde product te maken en het niet mogelijk is je te onderscheiden. Het gaat om de prijs.

Chinese bedrijven kunnen goed op prijs concurreren. Maar de grootste dreiging komt de komende jaren wellicht uit Zuid-Korea. De Koreaanse reus Samsung gaat namelijk met een sloophamer twee pijlers van Philips te lijf.

Speerpunten van Samsung

De meeste consumenten kennen Samsung van mobieltjes, smartphones en tv's. Maar het Zuid-Koreaanse bedrijf heeft veel meer in z'n mars. Eind 2011 kondigde Samsung vijf nieuwe speerpunten aan. Twee daarvan zijn LED-lampjes en medische apparatuur, exact de markten waarin Philips een slag hoopt te slaan.

Samsung heeft bewezen dat het zeer snel succesvol kan zijn in voor het bedrijf nieuwe markten, schreef The Economist eerder dit jaar. In het jaar 2000 begon het concern met het maken van accu's voor gadgets, tien jaar later was het marktleider. In 2001 richtte Samsung zich op platte tv's, vier jaar later verkocht het daarvan meer dan welk bedrijf ook ter wereld. In 2002 stortte Samsung zich op flashgeheugen. Uiteindelijk leidde dat tot de ontwikkeling van de iPhone en iPad. Samsung is nu niet alleen Apple's concurrent, maar ook diens grootste toeleverancier.

Deze successen maakten van Samsung een gigant. Nu gooit het z'n gewicht achter twee kernactiviteiten van Philips. En het bedrijf uit Eindhoven kan de truc van Samsung moeilijk kopiëren.

De truc van Samsung

Samsung is geen innovator, maar een 'snelle volger'. Het kiest markten uit die snel gaan groeien, en overspoelt de sector vervolgens met massale investeringen op het juiste moment. Pas toen LCD-schermen konden worden gemaakt met een diameter van 60 centimeter in 2001 besloot Samsung om er tv's van te maken.

Het Zuid-Koreaanse concern schaalt de productie razendsnel op. Door het hoge volume heeft Samsung een prijsvoordeel ten opzichte van concurrenten. Het is daarnaast een belangrijke klant voor producenten van onderdelen. Door die sterke relaties heeft het toegang tot de nieuwste snufjes en blijft het voorin meedoen.

Samsung verkoopt de eigen technologie ook weer aan andere fabrikanten. Doordat Samsung extreem sterk is als toeleverancier - onder meer voor Apple - financieren concurrenten in feite het succes van Samsung.

Weinig uitwijkmogelijkheden

Nu richt Samsung zich dus op ook licht en medisch. Als Samsung slaagt, komt Philips in een lastig parket. Het bedrijf is de afgelopen jaren afgeslankt om het winstgevend te houden. Als Samsung Philips weet te verslaan op twee van de drie kernactiviteiten, heeft het concern uit Eindhoven weinig uitwijkmogelijkheden.

Bovendien is Philips te klein om dezelfde truc als Samsung uit te halen. Philips is bijna tien keer zo klein qua omzet. Het heeft niet de kapitaalkracht om de markt te overspoelen en het op volume te winnen.

Philips hoopte vroeg een slag te slaan, en nam bijvoorbeeld zeven jaar geleden al LED-specialist Lumileds over. Maar het kan zo maar zijn dat de Zuid-Koreaanse reus Samsung uiteindelijk over Philips heen walst.